Nergens wordt het contact tussen twee mensen zo op de proef gesteld als in een partnerrelatie. In het begin lijkt alles vanzelf te gaan en ben je bereid alles van je partner te accepteren maar na een tijdje ontstaan in het harmonieuze contact de haarscheurtjes: De eerste meningsverschillen en ruzies treden op. Ze laten zien dat er twee individuele mensen zijn die weliswaar een relatie met elkaar zijn aangegaan maar daarin niet meer bereid zijn om zich steeds aan te passen aan de ander…
Machtsstrijd: Angst voor de Ander
Het woord toont precies waar het hier om gaat: Een strijd om de macht. Soms subtiel, soms in een openlijk conflict. Twee mensen die op zo'n moment overtuigd zijn van hun eigen gelijk en de ander daarvan proberen te overtuigen. Twee ego’s die met elkaar in de clinch liggen en vooral niet willen verliezen maar winnen. Winnen hoort namelijk bij controle houden over de situatie en verliezen hoort bij controleverlies over wat er gebeurt. En van dat laatste houdt het Ego helemaal niet want dat haalt alles overhoop: Alles over ‘wie ik ben’, maar vooral ‘wie ik wil zijn’. Er gebeurt dus van alles..
We willen niet verliezen omdat we van binnen bang zijn. Bang om ons kwetsbaar te tonen naar de ander want dat betekent gezichtsverlies cq zwakte. Daaronder zit vaak de angst dat de ander ons daarom zal afwijzen, pijn kan doen en misschien zelfs wel kan verlaten. Vanuit onze angst, verschansen we ons daarom in onze ’vesting’ en gaan we het gevecht met elkaar aan.
Oude patronen doorbreken
Wat maakt dat we reageren naar de ander zoals we reageren? We reageren vanuit een overlevingspatroon; een gedragspatroon wat we van kinds af aan hebben opgebouwd. We hebben geleerd ons zo aangepast te gedragen dat we niet gekwetst worden door anderen maar juist liefde en aandacht van hen ontvangen. We zijn daardoor vervreemd van wie we in wezen zijn en de behoeften die echt bij ons horen. In de loop van de jaren hebben we ons ego verder ontwikkeld en is ons huidige zelfbeeld ontstaan. We realiseren ons daarbij niet dat wij, als volwassenen in het contact naar onze partner, nu nog steeds vaak reageren vanuit dit kindpatroon.
Het is dus belangrijk om dit patroon te onderkennen en te leren herkennen. Voor het doorbreken van dit oude patroon, is echter meer bewustzijn over onszelf nodig.
Gestalttherapie biedt de mogelijkheid om onderzoek naar onszelf te doen en onze overlevingsstrategieën op het spoor te komen. We leren in de therapie dat we als volwassene niet hoeven te overleven en vanuit het hier en nu bewust kunnen ervaren wat er in ons gebeurt in het contact met de ander. We leren dat we nu kunnen kiezen hoe we willen reageren, voor onszelf en in relatie tot de ander zodat in het contact met onze partner niet het Kind reageert maar de Volwassene in ons.
Van Machtsstrijd naar Ontmoeting
Door het geleerde zijn we nu als Volwassene in staat om onze behoeften in het moment te ervaren en die naar de ander in contact te brengen. Daarbij zijn we niet meer bang om ons kwetsbaar op te stellen. (zoals we dat als kind wel waren en daarop gesanctioneerd konden worden.) We hebben geen macht meer nodig om de situatie te beheersen, onze angst te verbergen en te vechten om onszelf te handhaven.
Het betekent dat we, steeds weer opnieuw, ‘blanco’ het contact met onze partner aan kunnen gaan. Om elkaar zonder verwachtingen en voorwaarden te ontmoeten.
Arjen Hart
gestaltpraktijkarjenhart.nl