Innerlijke Kind: Verborgen Kompas

Een tijdje geleden was ik in Frankrijk om mijn broer en schoonzus te bezoeken. Tijdens die week deden we ook een pittoresk Frans stadje aan waar het op die dag markt was. 

Voor het terras waar wij op dat moment zitten, staat al een tijdje een straatmuzikant te spelen Hij heeft geen uitgebreid repertoire maar het is leuk om naar hem te kijken en te luisteren. Een moeder met een meisje van een jaar of drie komen aangedrenteld.  Het meisje blijft gebiologeerd staan kijken met haar hoofd een beetje schuin en begint te dansen en met haar armen te zwaaien…Ze doet wat ze doet, door niets of niemand geremd...

Al kijkend besef ik hoe mooi en puur dit is. Ik glimlach.. Een foto van vroeger verschijnt plotseling in mijn herinnering: Ik sta op het podium op het Sinterklaasfeest van mijn vader's werk.  Ik ben 5 of 6 jaar.. Ik dans en weet, zo luidt het verhaal, blijkbaar van geen ophouden en ga volledig uit mijn dak! 

Ik realiseer mij hoe belangrijk het is om dit stukje in mijzelf, mijn Innerlijk Kind, aandacht te geven.

Met mijn ‘Innerlijke Kind’ bedoel ik het Kind in mij wat er nog steeds is. Mijn Innerlijke Kind vertegenwoordigt het meest pure, zuivere deel van mijzelf, onvervormd en ongemaskeerd.

Tegelijkertijd is het Innerlijke Kind dat gedeelte van mijn wezen wat zich blijvend kwetsbaar voelt. Het kan zich vrolijk, speels maar ook bang, onveilig en onzeker voelen. Wanneer je ouder wordt en je ego zich ontwikkelt, leer je jezelf ook te pantseren om jezelf te handhaven in je omgeving zodat je kunt overleven. Dat betekent in de praktijk dat je dat pure deel in jezelf gaat ‘beschermen’ door je aan te passen aan jouw omgeving zodat het niet gekwetst kan worden.

Dat lijkt heel normaal. Wanneer je pijn wordt gedaan, zorg je dat het je niet meer overkomt…Maar wat je daarmee in werkelijkheid doet, is jezelf in de loop van de jaren vervreemden van wie je echt bent.  In de gestalttherapie wordt dit ook wel de ‘çreatieve aanpassing’  genoemd, een wat ironische benaming voor iets wat een overlevingstrategie is. We leren als kind al te voldoen aan de verwachtingen van onze omgeving en naderhand die van onszelf!. We onderdrukken daarmee echter ook onze wezenlijke behoeften, de behoeften van ons Kind.

In mijn praktijk zie ik veel clienten die vervreemd zijn van hun eigen wezenlijke behoeften. Doordat ze van jongsaf aan geleerd hebben zich te gedragen naar de verwachtingen die hun omgeving aan hen stelt, hebben ze een  gedragspatroon ontwikkeld wat niet meer hoort bij wie ze werkelijk zijn en wat ze werkelijk willen.

Dat kan best een tijd goed gaan. Je bebt je tenslotte leren aanpassen  en hebt jezelf daarmee immers verworven wat je wilt: waardering, liefde, respect en aandacht. Totdat je merkt dat het in jezelf gaat wringen. Je voelt dat er iets niet (meer) klopt. Dan ontstaan er problemen want op onbewust niveau gaat diegene zichzelf saboteren omdat hij/zij niet meer wil voldoen aan de verwachtingen die de omgeving van hem/haar heeft. 

Het is mijn taak als gestalttherapeut om dit gedragspatroon bij de cliënt bewust te maken en de client weer contact te laten maken met zijn echte behoeften nl vaak die van hun Innerlijk Kind. Is dit gebeurd dan is de client weer in staat om bewust een nieuwe keuze te maken: Wil ik dit blijven doen of kies ik voor mijzelf. Er is nu een Volwassene die in staat is volledig verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gedrag.

Het Innerlijke Kind als bron van kracht

Dat innerlijke Kind wat zich onveilig voelt, voelt dit omdat de Volwassene zich zo voelt. Is er een Volwassene die bewust zelfregie neemt dan weet het Innerlijke Kind zich gedragen en voelt zich veilig. Er kan dan een gezonde wisselwerking ontstaan:

Het Kind wat weer kan dansen en spelen, kan op zijn beurt dienstbaar zijn aan de Volwassene: Het Kind is intuïtief, weet onmiddellijk waaraan het behoefte heeft, is eerlijk naar de ander, is creatief; kwaliteiten die wij als volwassenen goed kunnen gebruiken!

Anderzijds worden kinderen, gestimuleerd in hun ontwikkeling (met de ruimte om te leren, fouten te maken en zo zelfvertrouwen te ontwikkelen) bewuste, gezonde volwassenen die niet bang zijn voor de Ander. Zij zien het contact met de Ander als een ontmoeting die voor beide kanten kansen biedt. Zij zijn zich bewust van hun Innerlijke Kind, ze waarderen en koesteren het:  Het is hun Innerlijk Kompas.

Arjen Hart

www.gestaltpraktijkarjenhart.nl

De Alles Mag-dag: Eén Dag van Vrijheid, Creativiteit en een Energie-boost

 In de rubriek WEEKENDWIJSHEID van Volkskrant Magazine 12 oktober 2024 schrijft Martine Sandifort (54), cabaretier en kleinkunstenaar een stuk over het jezelf toestaan van een Alles Mag-dag.

Een Alles Mag-dag betekent precies dat wat het zegt: Een dag waarop je jezelf toestaat om te doen wat je wilt, zonder jezelf te beperken met ‘moeten’, ‘ja, maren’ of schuldgevoelens. Je mag uitslapen, taart eten voor het ontbijt, een dag in pyjama rondlopen of eindelijk die gekke hobby uitproberen waar je normaal geen tijd voor hebt. Het belangrijkste is dat je deze dag invult zonder je te laten leiden door je vaste schema verplichtingen of sociale normen.

Het stuk is leuk om te lezen. Haar boodschap is geen overbodige luxe in ons snelle, vaak overbelaste leven van werk en andere sociale verplichtingen. Ik zie het aantrekkelijke van dit ‘concept’ wel in!  Zo’n Alles Mag-dag is als een mini-vakantie voor je brein. Het biedt ruimte voor creativiteit, ontspanning en de mogelijkheid tot het herontdekken van wat je écht leuk vindt. 

Wat het kan opleveren:
1. Stressvermindering: Door jezelf een dag vrij te geven van verplichtingen, gun je jezelf een mentale pauze. Dit kan helpen om spanning te verlichten en zelfs je humeur te verbeteren.
2. Boost voor creativiteit: Als je je even losmaakt van routine, geef je je hersenen de kans om te ontspannen en nieuwe ideeën op te doen. Je brein gaat als het ware in een speelmodus, en dat kan inspiratie opleveren voor nieuwe projecten of inzichten.
3. Zelfzorg en welzijn: Het negeren van strikte regels en verwachtingen kan bevrijdend werken. Het laat je beseffen dat het goed is om af en toe voor jezelf te kiezen en jezelf op de eerste plaats te zetten.
4. Versterkte motivatie en energie: Na zo’n dag van vrijheid voel je je vaak herboren en gemotiveerd om weer aan de slag te gaan met een frisse blik en nieuwe energie.

Al zou je jezelf maar eenmaal per jaar zo ‘resetten’; het helpt zeker een burn-out te voorkomen!

Tegelijkertijd knaagt er iets bij mij als gestalttherapeut. Hoe komt het toch dat we dit nodig hebben? Hoe komt het dat we als mensen maar moeilijk in staat blijken onszelf ‘los’ te houden van onze omgeving, niet verstrikt te raken in de normen en de verwachtingen van anderen om ons heen? Het leven gaat zo snel dat we feitelijk nooit stilstaan bij ons Zelf. Het  gezegde ‘Stilstand is achteruitgang’ spreekt als motto dan ook boekdelen. Een Alles Mag dag doet mij daarom -ook- denken aan de noodrem van de sneltrein waarin ik zit die ik wel móet gebruiken, wil de trein niet ontsporen…

In mijn praktijk leer ik daarom mijn clienten om bewust te ‘vertragen’, ze te laten ervaren wat er ‘hier en nu’ gebeurt. Het klinkt zó simpel maar voor ons stresskippen is dit het moeilijkste wat er is:

Zoek een rustige plek waar je niet gestoord kunt worden. Ga goed rechtop op een stoel zitten; voeten plat op de vloer en je handen op je dijen met je handpalmen omhoog. Voel wat er nu langskomt, ‘vindt’ er niks van maar laat gewoon komen en gaan….
Probeer nu één minuut helemaal in het hier en nu te blijven….Dat zal je in het begin niet lukken. Want dat hoofd is allang weer een halfuurtje vooruit..: werk, de kinderen uit school halen… die mail die er vandaag echt uit moet…

Al zou je deze oefening maar tweemaal, enkele minuten per dag doen; het werkt enorm louterend en rustgevend. Wat het oplevert, is contact met jezelf. Dit betekent dat je altijd kunt voelen hoe het met je gaat en wat je nodig hebt… Die sneltrein waar je iedere dag inzit, kan zo tenminste een stoptrein worden. En misschien stap je wel uit voor een wandeling.. Je hoeft in ieder geval niet aan de noodrem te trekken.

Dus maar geen Alles Mag-dag?  Jazeker, leuk om mee te beginnen maar met een beetje training en zelfdiscipline houd je het gewoon iedere dag wat aangenamer voor jezelf.

Arjen Hart

www.gestaltpraktijkarjenhart.nl