In onze tijd lijkt alles gericht op versnellen. Meer taken in minder tijd, snellere antwoorden, direct resultaat. Daarbij ligt onze focus meestal op wat er komt, niet op wat is: We zijn altijd een halfuurtje verder in ons hoofd dan waar we echt zijn. En dat eist zijn tol. Door ons hoge levenstempo en de eisen die we aan onszelf en de ander stellen, raken we onszelf kwijt en vervreemden we van ons wezenlijke Zelf en wat we echt nodig hebben. Als gestalttherapeut word ik in mijn praktijk hiermee dan ook keer op keer geconfronteerd…
..Ik herinner mij een ervaring van jaren geleden in een dansimprovisatieles. De opdracht in de les was om bewegingen zo langzaam en zo zorgvuldig mogelijk uit te voeren…. Ik begon en terwijl ik langzaam bewoog, voelde ik, schijnbaar vanuit het niets, een enorm verdriet opkomen..Het voelde als iets wat nu (pas) de ruimte kreeg om zich te manifesteren en ik het nu gelukkig de aandacht kon geven die het nodig had ..
Vertragen
Deze ervaring is mij altijd bijgebleven. Als gestalttherapeut geef ik mijn cliënten dan ook de oefening mee om te vertragen, te beginnen met hun dagelijks handelingen. Langzamer opstaan, te bewegen, langzamer te ontbijten, je koffie te drinken, rustiger naar je auto te lopen om naar je werk te gaan. Zodat er ruimte en tijd ontstaat voor jezelf.
 |
| Tai Chi beoefenaar |
Wat betekent vertragen?
Vertragen gaat niet alleen over langzamer bewegen of spreken, maar over het jezelf bewust worden van wat er gebeurt terwijl het gebeurt. Je zet een stap terug uit de automatische piloot en daardoor wordt je aandacht bijna vanzelf op het hier en nu gericht: je adem, de spanning in je schouders, het ritme van je voeten op de grond, het geluid van de omgeving. Door te vertragen wordt jouw ervaring voller, rijker. Je merkt bijvoorbeeld dat een kop koffie drinken niet alleen een handeling is, maar ook een geur, een warmte, een smaak, een moment van contact met jezelf. Vertragen vormt daarom een ingang naar meer aanwezigheid, contact en bewustwording.
Bewustwording
Vertragen is dus een instrument om tot bewustwording te komen. Om – in gestalttermen gesproken -tot een hier en nu gewaarzijn te komen over jezelf. Het is een manier om jezelf sensitief te maken en weer in contact te komen met jezelf. Je merkt nu veel beter hoe je lichaam voelt, welke gedachten opkomen, welke emoties zich aandienen. Jouw lijf vertelt jou daarmee hoe het met je is en wat je nodig hebt.
Het geeft je daarmee ook de mogelijkheid om nieuwe keuzes te maken: Laat ik de boosheid die ik nu voel, voorbij gaan of breng ik die in contact naar mijn collega of partner? Met andere woorden, wil je doorgaan zoals je deed, of wil je iets anders proberen? Zo ja, dan ontstaat er ruimte voor een echte dialoog met jezelf maar ook met de ander.
Vertragen in contact
Ook in het contact met de ander kun je vertragen. Wanneer je bewust vertraagt, luister je intenser, merk je meer op. Je hoort niet alleen de woorden, maar ervaart ook de stilte ertussen, de toon, de beweging van de ander…Na enige oefening herken je ook het mechanisme, het patroon van jouw reacties op de ander en andersom..Dit betekent een enorme kwaliteitsverbetering in het contact met de ander, jouw vriendschappen en relatie(s). Het kan het begin zijn van meer begrip voor jezelf en de ander, minder machtsstrijd, minder conflicten.
Het contact met de ander wordt daarmee als het ware ‘gedeprogrammeerd’ en meer een echte ontmoeting waarbij niets hoeft maar alles mogelijk is.
Een oefening in vertragen
Neem vandaag één alledaagse handeling en voer die bewust langzaam uit. Het kan iets simpels zijn als iets schoonmaken of het lopen naar de supermarkt:
- Voel elke beweging.
- Merk je ademhaling op.
- Sta stil bij wat je waarneemt, in jezelf en van je omgeving.
- Merk het op maar heb er geen oordeel over.
Dit kan simpel lijken, maar het is een krachtig gebaar: je nodigt jezelf hiermee uit om non-stop aanwezig te zijn. Om de oefening goed uit te voeren, vraagt het dus al je aandacht en concentratie!
De waarde van vertragen
Vertragen is geen luxe of tijdsverlies, maar een weg naar meer vitaliteit, kwaliteit en bewustwording. Het maakt dat je werkelijk voelt dat je leeft, dat je in verbinding bent met je omgeving en dat je keuzes maakt vanuit aanwezigheid in plaats vanuit een oud gedragspatroon wat jou niet meer dient of/en oude pijnlijke ervaringen.
De weg naar verandering is bewustwording. En die kan beginnen met het vertragen in wat je op dit moment doet.
Arjen Hart
www.gestaltpraktijkarjenhart.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten